દેવગઢબારીયા સ્ટેટ ના લેફ્ટનલ કર્નલ મહારાજ નહારસિંહજી માનસિંહજી ચૌહાણ (૯) ૬ નો ૧૩૫ મી જન્મ જયંતિ.
દેવગડબરીયા તા. ૧૨
લેફ્ટનલ કર્નલ મહારાજ નહારસિંહજી માનસિંહજી ચૌહાણ C.I.Eનો જન્મ 12મી ડિસેમ્બર 1888ના રોજ દેવગઢ બારિયા ખાતે થયો હતો. તેઓ બારિયા રાજ્યના ૧૬ મા શાસક કર્નલ હિઝ હાઈનેસ મહારાઓલ શ્રીસર રણજીતસિંહજી કે.સી.એસ.આઈ ના નાના ભાઈ હતા. તેમનું શિક્ષણ રાજકોટની રાજકુમાર કોલેજમાં તેમના ભાઈ બારિયાના મહારાઓલ સાહેબ સાથે થયું હતું. રાજકુમાર કૉલેજમાં અભ્યાસક્રમ પૂર્ણ કર્યા પછી બંને ભાઈઓ દેહરા-દૂન ખાતે ઈમ્પિરિયલ કેડેટ કોર્પ્સમાં જોડાયા જ્યાં તેઓએ ડિગ્રી મેળવી અને સફળતા સાથે પાછા ફર્યા. તેઓ ને ઈમ્પીરીયલ કેડેટ કોર્પ્સ યુનિફોર્મ • પહેરવાની છૂટ હતી. વધુ અભ્યાસ માટે મોટાભાઈ સાથે ઈંગ્લેન્ડ ડર્બીશાયર મોકલવામાં આવ્યાં .
1905 માં રાજપીપળાના મહારાજ શ્રી કિરીટસિંહજીની કુંવરી રાણી સાહેબ દ્રુપદકુંવર સાથે લગ્ન કર્યા.1907 થી 1941 સુધી, એટલે કે, તેમના મૃત્યુ સુધી બારિયા સ્ટેટના દળોમાં મુખ્ય કમાન્ડન્ટ તરીકે સેવા આપી હતી.બારીયાસ્ટેટ ના દળોની કાર્યક્ષમતા વધારવા માટે રચાયેલ પગલાંઓ સાથે તેઓએ પોતાની જાતને પૂરા દિલથી સાંકળીલીધી હતી. તેઓએ અનિયમિત દળો પણ શરૂ કરી જેમાં પણ તેઓએ સ્ટેટ દળોની પ્રવૃત્તિઓમાં ખૂબ જ રસ લીધો હતો, અને
તમામ રેન્કમાં તેમના પ્રેમાળ સ્વભાવને કારણે તેઓ ખૂબ જ લોકપ્રિય હતા.1919 માં તેમના ભાઈ મહારાઓલ સાહેબ સાથે ત્રીજા અફઘાન યુદ્ધમાં ભાગ લીધો જ્યાં તેમણે પોતાને મહાન પ્રતિષ્ઠિત યોદ્ધા સાબિત કર્યા.
1937માં લેફ્ટનલ કર્નલ મહારાજ નહારસિંહજી C.ILE. ને વાઈસરોય અને ગવર્નલ-જનરલના તેઓ માનદ એ.ડી.સી. તરીકે નિમણુક કરવામાં આવી હતી, 1937માં ઈંગ્લેન્ડ ખાતેના કિંગ જ્યોર્જ છઠ્ઠા ના કોરોનશનમાં બારિયા સ્ટેટ ના પ્રતિનિધિ તરીકે હાજરી આપી હતી.બન્ને શાસક રાજકુમારો, ઉચ્ચ સૈન્ય અધિકારીઓ અને અન્ય લોકો દ્વારા ખૂબ જ લોકપ્રિય અને પ્રેમભર્યા સંબધ હતાં. કારણ કે તેઓ તેમના કડક વર્તન અને મીઠી રીતભાતને કારણે સ્ટેટ દળો ના સૌથી પ્રશંસનીય હતાં. રાજ્ય દળોની મુલાકાત લેનાર નોંધપાત્ર વ્યક્તિઓ અને ઉચ્ચ અધિકારીઓ તરફથી તેમની ક્ષમતા વિશેની ટિપ્પણીનો રેકોર્ડ નોંધ માં છે.
જ્યારે બારીઆ ના મહારાજા સાહેબ અંગત રીતે ગ્રેટ યુરોપીયન યુદ્ધ (1914-18)માં હાજર રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે યુદ્ધ માટે ભરતી કરી ને સપ્લાય કરવામાં તેમની સેવાઓ અત્યંત સ્વેચ્છાએ આપી હતી અને આ ફરજ તેમણે સૌથી વધુ સફળતાપૂર્વક બજાવી હતી જેના માટે પ્રમાણપત્ર તેમને આપવામાં આવેલ હતુ.
1939માં જ્યારે દિવાન બહાદુર મોતીલાલ એલ. પારેખ, એમ.એ., એલ.એલ. બી., તેમના સ્વાસ્થ્ય માટે લાંબી રજા પર યુરોપ ગયા હતા, ત્યારે તેમણે લગભગ કેટલાક મહિનાઓ સુધી બારિયા રાજ્યના દિવાન તરીકે ફરજ બજાવી હતી, જે દરમિયાન તેમણે રાજ્ય દળોના મુખ્ય કમાન્ડન્ટ તરીકેની તેમની ફરજો ઉપરાંત, તેમની ફરજો સંતોષકારક રીતે બજાવી હતી. .
તેઓને પોલો, પિગ સ્ટિકિંગ, વાઘનો શિકાર વગેરેનો ખૂબ શોખ હતો, તેઓ વિલિંગ્ડન સ્પોર્ટ્સ ક્લબ, બોમ્બે, વેસ્ટર્ન ઈન્ડિયા ટર્ફ ક્લબ લિમિટેડ, બોમ્બે, ધ ઓરિએન્ટ ક્લબ ના પણ સભ્ય હતા..
તેઓના પુત્ર મહારાજ પ્રીથિસિંહજી મહાન પોલો ચેમ્પિયન હતા. તેઓ ખૂબ જ પ્રખ્યાત અને વિશ્વ લોકપ્રિય જયપુર પોલો ટીમના સભ્ય હતા.જેમનો તા.૩૧/૦૮/૧૯૫૦ ના રોજ અકાળે
વિમાન દૂરઘટના માં ઇજીપ્ત ખાતે સ્વર્ગવાસ થયો હતો.મહારાજા સર રણજીતસિંહજી અને મહારાજ નહારસિંહજી બંને ભાઈઓના એકબીજા સાથે ખૂબ સારા સંબંધો હતા અને તેઓ હંમેશા સાથે રહેતા હતા. બંન્ને ભાઈ ની જોડી શ્રી રામ- લક્ષ્મણની જોડી તરીકે પ્રખ્યાત હતી.14મી જુલાઈ 1941ના રોજ મહારાજ નહારસિંહજી ,રાણી સાહેબ દ્રુપદકુંવરબા, રાજકુમારી કનકકુમારી અને મહારાજ પ્રીથિસિંહજી ને મુકી સ્વર્ગલોક પામ્યા હતા.
લેફ્ટનલ કર્નલ સ્વ.મહારાજ નહારસિંહજી ના સ્વર્ગલોક બાદ રાણી સાહેબ દ્રુપદકુંવરબાએ રણછોડરાયજીમંદીર ના પરીસર માં કથા મંડપ પાસે લેફ્ટનલ કર્નલ સ્વ.મહારાજ નહારસિંહજી ની પ્રતિમા મુકાવી છે. જેના અનાવરણ વિધી આઝાદી પછી ના ભારતીય સેના ના પ્રથમ વડા જનરલ કે.એસ. કરીઅપ્પા ના વરદહસ્તે તા.૦૧/૧૦/૧૯૫૨ ના રોજ કરવામાં આવી હતી. આ પ્રસંગે ભારતીય સેના ના પ્રથમ વડા જનરલ કે.એસ. કરીઅપ્પા એ જણાવ્યુ હતુ કે લેફ્ટનલ કર્નલ સ્વ.મહારાજ નહારસિંહજી આઝાદી સુધી જીવીત હોત તો આજે ભારતીય સેના ના પ્રથમ વડા બનવાના સૌભાગ્યશાળી બન્યા હોત. લેફ્ટનલ કર્નલ મહારાજ નહારસિંહજી માનસિંહજી ચૌહાણ C. I.E ની કાયમી રહેઠાણ હાલનું “નહારભુવન * હતું .જેમાં હાલ મહારાજ ઇન્દ્રવિજયસિંહજી (કિમ બાબા) અને તમનો પરિવાર રહે છે.
